Armoede bestrijden met een ervaringswerker loont
Bij gemeenten en maatschappelijke organisaties is veel interesse om te gaan werken met (opgeleide) ervaringswerkers. Ervaringsdeskundigen hebben immers vanuit hun eigen ervaring inzicht in de leefwereld van de doelgroep en komen tot werkende oplossingen. Ook kennen zij de impact van wet- en regelgeving op het dagelijks leven van inwoners die in een kwetsbare (en vaak afhankelijke) situatie verkeren. De vraag hoe hiermee te beginnen is vaak een zoektocht.
Om hierbij handvatten te bieden en de inzet van ervaringsdeskundigheid in Zuid-Limburg steviger op de kaart te zetten hebben de Welzijnsgroep Parkstad Limburg, Gemeente Sittard-Geleen, Burgerkracht Limburg, Sterk uit Armoede en Stadsregio Parkstad Limburg de handen ineengeslagen. Zij hebben zo’n 50 mensen uit heel Zuid-Limburg, een mix van bestuurders, (potentiële) ervaringswerkers, strategen en beleidsmedewerkers van maatschappelijke organisaties en overheden, uitgenodigd in gesprek te gaan over de kracht van ervaringswerk. Na een enthousiast openingswoord van de wethouders Bühler (gemeente Sittard-Geleen) en Roland (gemeente Kerkrade) ondervonden de deelnemers de kracht van ervaringswerk zelf via het ervaringsverhaal van Alex Schepel van Sterk uit Armoede. "Ervaringswerkers brengen niet alleen kennis mee, maar ook vertrouwen en geloofwaardigheid", aldus wethouder Roland.
Ervaringswerkers dichten kloven en bouwen bruggen
De technische omschrijving van een ervaringswerker is dat dit een professional (is) die zijn of haar persoonlijke en collectieve ervaringen, met armoede en sociale uitsluiting, inzet om anderen te ondersteunen die met vergelijkbare uitdagingen te maken hebben. Deze ervaring wordt gecombineerd met professionele kennis en vaardigheden om een brug te slaan tussen cliënten (inwoners) en hulpverleners. Een ervaringswerker biedt empathie, herkenning en praktische steun vanuit een uniek perspectief en neemt deze leefwereld mee naar bijvoorbeeld beleid. In gezamenlijkheid met organisatie en inwoner wordt gezocht naar oplossingen, wederzijds begrip en gedeelde verantwoordingen. Alex zelf verwoordde zijn motivatie om ervaringswerker te worden zelf veel kernachtiger: "Iets goeds doen voor de toekomst van anderen met alle shit uit mijn eigen verleden!"
Beleid wordt vaak gemaakt door hoger opgeleiden die de ‘praktijkervaring’ missen om hier de juiste koers op af te stemmen. Door de (gelijkwaardige) inzet van de ervaringswerkers wordt er mét hen gepraat in plaats van over hen. Centraal staat wat iemand nodig heeft om ook weer op basis van vertrouwen en de menselijke maat uit deze situatie te kunnen komen of te voorkomen.
"Ervaringswerkers weten als geen ander wat de impact van wet- en regelgeving en de manier waarop deze uitgevoerd wordt, is op de doelgroep", zegt wethouder Bühler. Beleidsmedewerker Anouk Harle van de Gemeente Sittard-Geleen voegt daaraan toe: "Zij zijn daarmee dus een hele belangrijke en waardevolle bron samen met de kennis en ervaring van onze professionals. Juist daar draait het om in onze pilot ‘Samen kundig’. Door de inzet en de kracht van de ervaringswerker sluiten we steeds meer aan bij de leefwereld van inwoners die te maken hebben met armoede, (geld)zorgen en schulden. De grootste meerwaarde van de inzet van ervaringskennis en -deskundigheid is het vervullen van een brugfunctie tussen de systeemwereld van organisaties en de leefwereld van de inwoners."
De deelnemers waren het erover eens dat ervaringsdeskundigheid een volwaardige plek verdient in organisaties. Het alleen maar ophalen van ervaringskennis (het delen van verhalen) is onvoldoende. De deskundigheid dient juist te worden ingebed in de manier van werken en het opstellen van beleid. Ankie Pihler, bestuurder van de Welzijnsgroep Parkstad Limburg, verwoordt dat als volgt: "Je draagt juist zorg voor inzet van ervaringsdeskundigheid, door deze mee te nemen in het vormgeven van de dienstverlening naast professionele kennis en deskundigheid. Ervaringsdeskundigen verbreden de blik van beleidsmedewerkers door vaak achterliggende problemen of dieperliggende oorzaken inzichtelijk te maken."
Vervolg
Bij dit gezelschap bestaat de overtuiging dat we door samen de handen ineen te slaan in Zuid-Limburg ervaringswerk nog beter op de kaart kunnen zetten, hetgeen onmisbaar is voor een effectief beleid en aanpak van armoede en sociale uitsluiting. Een vervolgbijeenkomst voor de ervaringswerkers, en vervolgens voor het bredere gezelschap, wordt hiertoe georganiseerd.