Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

Sinds 1 januari 2024 geldt naast de Omgevingswet ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit. Ook is er meer controle tijdens de bouw. Dit betekent dat u als initiatiefnemer vóór u gaat (ver)bouwen na moet gaan of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Dat kan in het Omgevingsloket. 

Als u het voornemen tot bouwen indient bij de gemeente, moet u rekening houden met de Wkb. De WKB geldt niet meteen voor alle bouwwerken. Deze wet geldt in eerste instantie voor nieuwbouw. Het verbouwen valt nog niet onder deze wet.

In de video ziet u wat u moet doen als een architect of aannemer bouwplannen voor u gaat uitvoeren of als u zelf gaat bouwen.

Voor 2024 toetste de gemeente vooraf of uw bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Nu doet de gemeente dit niet meer voor bouwwerken met een laag risico (Gevolgklasse I). Dit doet de kwaliteitsborger. Deze huurt u zelf in.

Wat doet een kwaliteitsborger?

De kwaliteitsborger toets de bouwkwaliteit voor, tijdens en na de bouw. 

  • Voor de bouw: de kwaliteitsborger controleert of het bouwplan voldoet aan de technische voorschriften.
  • Tijdens de bouw: de kwaliteitsborger controleert de bouw
  • Na de bouw: als de bouw aan de regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op die u aan de gemeente toestuurt. 

De technische voorschriften gaan over bijvoorbeeld brandveiligheid, fundering of energiezuinigheid. De voorschriften staan in het Besluit bouwwerken leefomgeving

Welke bouwwerken vallen onder de Wkb?

De Wkb geldt vanaf 1 januari 2024 voor bouwen en verbouwen in gevolgklasse 1. De gevolgklasse zegt iets over hoe risicovol een bouwwerk is. Gevolgklasse 1 zijn bouwwerken met een laag risico. Bijvoorbeeld grondgebonden woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Ook woonboten, recreatiewoningen en in industriebouwen van maximaal 2 bouwlagen vallen daaronder. Er zijn ook uitzonderingen, waaronder monumenten.

Hoe gaat het als u gaat bouwen?

Als u gaat bouwen checkt u via het Omgevingsloket welke regels er gelden en of u vergunningen nodig hebt. Voor een verbouwing geldt de WKB nog niet en vindt de technische beoordeling door de gemeente plaats. Ook moet u bij de gemeente melden dat u gaat starten met bouwen. Daarbij geeft u ook aan wie uw kwaliteitsborger is. In het register instrumenten kwaliteitsborging  kunt u een kwaliteitsborger vinden. 

Stappenplan Wkb melding Gevolgklasse I

Stap 1: huur een kwaliteitsborger in

U huurt zelf een kwaliteitsborger in. Op de website Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw vindt u een lijst met kwaliteitsborgers.

Stap 2: dien een bouwmelding in

U mag pas beginnen met bouwen, als u een complete melding hebt ingediend. Minimaal 4 weken voordat de bouw begint, dient u de bouwmelding via het Omgevingsloket:

  • Ga naar ‘Aanvragen’.
  • Kies bij ‘Werkzaamheden’ voor ‘Bouwactiviteit’.
  • Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) Melding’.

Hier geeft u ook aan wie uw kwaliteitsborger is. Lever ook de overige informatie aan die gevraagd wordt. Ontbreekt er informatie? Dan moet u een nieuwe melding indienen. Vier weken na het indienen van de melding, mag u met de bouw beginnen.

Stap 3: start met de bouw

Twee dagen voor de bouw begint, geeft u dit door via het Omgevingsloket. Dit heet informatieplicht.

Stap 4: controle door kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. U ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet.
Let op: De gemeente kan ook controleren of er aan de bouwvoorschriften wordt voldaan. Zij kan ook handhaven als dat niet zo is. De kwaliteitsborger kan dit niet.

Stap 5: doe een gereedmelding

U mag het bouwwerk pas gebruiken, als u een complete gereedmelding hebt ingediend. Dat doet u minimaal 2 weken voor u het bouwwerk wilt gaan gebruiken. Dat gaat via het omgevingsloket. Hierbij hebt u de verklaring van de kwaliteitsborger (stap 4) bij nodig (dossier bevoegd gezag).
De gemeente geeft aan of uw gereedmelding is geaccepteerd of afgewezen.

Stap 6: meld het einde van de bouwwerkzaamheden

Eén dag na het stoppen van alle bouwwerkzaamheden, geeft u dit door via het Omgevingsloket. Dit is verplicht.

Bijzondere lokale omstandigheden

Bij het bouwen onder kwaliteitsborging dienen specifieke lokale omstandigheden of risico's worden meegenomen als uitgangspunt voor de risicobeoordeling en het borgingsplan. Hieronder leest u meer over de lokale omstandigheden in de gemeente Kerkrade die mogelijk een rol kunnen spelen bij uw product. 

Na-ijleffecten mijnbouw

Eeuwenlang is in de omgeving van Kerkrade en Herzogenrath steenkool gewonnen. De eerste berichten hierover dateren reeds uit de veertiende eeuw en de laatste uit 1974 toen de laatste mijn gesloten werd. Deze eeuwenlange mijnbouwgeschiedenis kan ook vandaag de dag nog gevolgen hebben voor bouwplannen op het grondgebied van de gemeente Kerkrade. Voor de gehele voormalige mijnstreek in Zuid-Limburg zijn 7 mogelijke na-ijlende effecten van deze mijnbouw benoemd. Sommige effecten zijn aan concrete locaties gebonden, andere kunnen binnen grotere gebieden optreden. Niet alle 7 mogelijke effecten zijn relevant voor bouwplannen. 

Neem voor meer informatie contact op met de afdeling Milieu en Bouwen, tel 14 045

Bodemkwaliteit

Kerkrade heeft geen generiek bodembeleid maar gebiedspecifiek bodembeleid, het ‘meersporenbeleid’. Dit gaat niet alleen over toepassen van grond, maar geeft ook een  beoordelingskader voor bestemmingsplannen, nieuwbouw (woningen en bedrijven) en bodemsanering. Het gebiedspecifiek beleid is vastgesteld vanwege het voorkomen van mijnsteen als gevolg van de voormalige steenkolenmijnbouw. Er zijn onder de Wet bodembescherming gesaneerde bebouwde voormalige mijnterreinen waarvoor nazorg geldt en Mijnsteengebieden, vastgesteld onder het Besluit bodemkwaliteit.

Kerkrade heeft een Bodemkwaliteitskaart en een Nota Bodembeheer, ook voor PFAS. 

Het komt erop neer dat in het vóór ca. 1970 bebouwde gebied (Zone 1: Bovengrond Wonen) de bodemkwaliteitskaart niet voldoende zekerheid geeft over de bodemkwaliteit. Plaatselijk kan niet-gebiedseigen, sterke bodemverontreiniging aanwezig zijn, die een belemmering voor geplande nieuwbouw kan vormen. Ook kan lichte bodemverontreiniging met lood voorkomen, die de advieswaarden van de GGD Zuid Limburg voor het gepland gebruik overschrijdt. Dit advies kan op verzoek worden toegestuurd.

In “Zone 2: Bovengrond AW2000” is de BKK beter betrouwbaar en kan, als de locatie volgens Vooronderzoek (NEN5725) naar verwachting gebiedseigen kwaliteit heeft, een feitelijk bodemonderzoek achterwege blijven. Dit staat inde Nota Bodembeheer verder uitgewerkt.

Voorafgaand aan nieuwbouw of bodemonderzoek kan bij de gemeente bodeminformatie worden opgevraagd. Dit gaat over; bekende bodemonderzoeken, brandstoftanks en eventuele bedrijfshistorie van een locatie.

Bodemsanerings- en HBB-locaties

Op het Bodemloket is informatie over gevallen van ernstige bodemverontreiniging (Wet bodembescherming) en locaties uit het historisch bodembestand (HBB) te vinden.

Voor nadere informatie neem contact op met de afdeling Milieu en Bouwen, tel 14 045.

Bodemopbouw

Informatie over bodemopbouw, geomorfologie en grondwater in Kerkrade is te vinden op het DINOLoket en het BROloket Voor geotechnisch onderzoek en de wijze van funderen zijn enkele onderwerpen van belang.

Grindafzettingen

Onder de Lössleem zijn meestal Afzettingen van Beegden (Maasgrind) aanwezig, voornamelijk bestaande uit voornamelijk grind en zand. In deze afzettingen kunnen grote natuurstenen, 1 tot 2 m diameter, aanwezig zijn.

Tektonische breuken

Langs (enkele actieve) tektonische breuken en op de overgang van twee verschillende Maasterrassen kunnen de grindafzettingen en draagkrachtige bodemlagen op een verschillend diepteniveau aanwezig zijn. Dit alles kan van invloed zijn op het uitvoeren van sonderingen en het aanleggen van een paalfundering.

Grondwater

Onder in de beek- en rivierdalen van bijvoorbeeld de Anstelerbeek, Anselderbeek, Strijthagerbeek en Worm kan grondwater hoger dan 5 m-mv aanwezig zijn en kan dit voor funderen, grondverbetering of aanleggen van kelders van belang zijn. De beek- en rivierdalen zijn te vinden in de geomorfologische kaart in het BROloket

Mijnsteengebieden

In Kerkrade zijn, als gevolg van de voormalige steenkolenmijnbouw, gebieden met mijnsteen aanwezig. Dit is in de vorm van ophogingen aanwezig. Deze gebieden zijn te vinden in het Bodemloket
Voor nadere informatie neem contact op met de afdeling Milieu en Bouwen, tel: 14 045.

Ontplofbare Oorlogsresten

De gemeente Kerkrade stelt een Bodembelastingkaart Ontplofbare Oorlogsresten digitaal beschikbaar. Deze kaart geeft aan op welke plaatsen in Kerkrade tijdens de Tweede Wereldoorlog oorlogshandelingen hebben plaatsgevonden.
Dat een gebied op de kaart staat aangegeven, wil niet zeggen dat er ook daadwerkelijk explosieven liggen; alleen dat er met de mogelijkheid rekening moet worden gehouden. Dit is belangrijk voor veiligheid bij het uitvoeren van werkzaamheden in de bodem, bijvoorbeeld graafwerkzaamheden of grondboringen.

Op basis van de Bodembelastingkaart is heel Kerkrade over het algemeen verdacht voor aanwezigheid van verschoten geschutmunitie van 20 t/m 155 mm. Op de bodembelastingkaart staan verder locaties met aanvullende of lagere verdachtheid.

Aanvullend op de Bodembelastingkaart is ook een ‘vooronderzoek na-conflictperiode - aanvulling risicokaart gemeente kerkrade’ uitgevoerd. Hierin staat voor een aantal gebieden aangegeven of en tot welke diepte deze minder of niet verdacht zijn. Dit komt omdat na de Tweede Wereldoorlog in die gebieden veel grondverzet of ophoging heeft plaatsgevonden.

De ‘Bodembelastingkaart’ en ‘Aanvulling Risicokaart’ zijn voor iedereen te raadplegen

Naast de kaart vindt u op deze pagina ook meer informatie en adviezen bij werkzaamheden.

De Bodembelastingkaart Ontplofbare Oorlogsresten (OO) geeft aan op welke plaatsen in Kerkrade tijdens de Tweede Wereldoorlog oorlogshandelingen hebben plaatsgevonden waardoor op die plekken mogelijk nog niet-ontplofte explosieven in de bodem zouden kunnen liggen. Het gaat daarbij voornamelijk om geschutmunitie (granaten), afwerpmunitie (vliegtuigbommen) en klein kaliber munitie (handgranaten). De Bodembelastingkaart OO is gemaakt zodat iedereen in Kerkrade kan nagaan of op een bepaalde locatie een verhoogde kans bestaat op de aanwezigheid van Ontplofbare Oorlogsresten. Dit is vooral belangrijk voor iedereen die werkzaamheden in de bodem verricht (bijvoorbeeld bodemonderzoek, graafwerkzaamheden of grondboringen).

Risico’s omgevingsveiligheid

De Provincie Limburg beschikt over een overzichtskaart die alle risicosituaties in de leefomgeving aangeeft Deze kaart geeft op een overzichtelijke en snelle wijze gegevens over risico's in een bepaald geografisch gebied weer. Ook staan hierop de transportroutes van gevaarlijke stoffen aangegeven. Met deze kaart bent u op de hoogte van de risico’s bij u in de buurt en kunt u eventuele maatregelen treffen bij de (ver)bouw van uw bouwwerk.          

Geluidsbelasting ten gevolge van (spoor)verkeer en industrie

Als gevolg van (spoor)verkeer en/of industrielawaai kan het zijn dat uw bouwwerk een zodanige geluidsbelasting ondervindt dat de voorkeursgeluidgrenswaarde wordt overschreden en de geluidswering van uw gevel niet toereikend is. U dient dan een hogere geluidsgrenswaarde aan te vragen en/of extra geluidswerende voorzieningen te treffen. Een akoestisch onderzoek naar de geluidsbelasting en/of geluidwering is deze situaties noodzakelijk. Op de pagina geluidbelastingskaarten leest u hier meer over.

Afvoer van huishoudelijk afvalwater of hemelwater

Alle gebouwen waar op een of andere manier afvalwater wordt geproduceerd, bijvoorbeeld door middel van toiletten of machines dienen aangesloten te worden op het gemeentelijk rioleringsstelsel. Een standaard aansluiting voor een woning is 125 mm. Voor grotere producten zoals appartementengebouwen of fabriekshallen zullen separate afspraken gemaakt worden. De aansluiting kan worden aangevraagd via de gemeente

Regenwater mag niet op het rioolstelsel worden aangesloten en zal op het eigen terrein verwerkt moeten worden. Hiertoe dient rekening te worden gehouden dat van het verharde oppervlak 80mm neerslag geborgen dient te worden. Dit is mogelijk d.m.v. infiltratiekratten maar bij voorkeur door  opslag in tanks. Op Parkstad Waterklaar vindt u informatie over de diverse mogelijkheden hoe om te gaan met regenwater. Afhankelijk van de keuze kan er een onderzoek naar de doorlatendheid van de bodem gevraagd worden.